Gezocht: innovatief boomsparend idee
Budget: tien miljoen euro
Alternatief: kappen
Van tweemaal twee rijstroken naar tweemaal vier. En die moeten allemaal onder een smal viaduct door. Dat past net, maar dan is het wel noodzakelijk om de middenberm te asfalteren, waardoor er geen plaats meer is voor de De boom? Welke boom? De boom van de A58, de bijna twee eeuwen oude inlandse eik die bij de aanleg van de weg als door een wonder is gespaard. De eerste boom ooit in de middenberm van een Nederlandse snelweg. Een baken in het snelweglandschap dat, komend vanuit het zuiden, de entree van Nederland markeert. Niet alleen een symbool van de versmelting van infrastructuur en natuur, maar ook van infrastructuur en emotie: onder deze boom vroeg Ernest op 6 juni 2006 zijn Janneke ten huwelijk. Ze zijn nog steeds bij elkaar.
Natuurlijk is het volgens Rijkswaterstaat mogelijk om de boom, die vier tot vijf eeuwen oud kan worden, te sparen: gewoon een kwestie van het viaduct afbreken en een bredere versie bouwen. Kost pak ‘m beet tien miljoen euro.
Waanzin natuurlijk om zoveel geld uit te geven voor een boom. Tenminste, als je het op zo’n botte manier zou doen. Maar wat nou als je het slimmer aanpakt, innovatiever?
Reken even mee: voor de rijstroken, redresseerruimtes, lijnen en barriers en heb je 33,2 meter nodig, het viaduct is 37,7 meter breed, dan heb je dus nog maximaal 4,5 meter over. De boom is anderhalve meter in doorsnee, dus dat past net. Maar dan komt het asfalt wel over de wortels van de boom en daar houden bomen niet van. Sterker nog, daar gaan ze dood van.
Welke ontwerper bedenkt een manier om de boomwortels te sparen zodat de eik blijft leven? Een zwevende rijbaan, zoals een van de omwonenden opperde? Een boom met kunstmatige voeding? Een geïntegreerd boomrooster? Ademend asfalt?
Innovatie dus. Die tien miljoen euro is dan ineens een ander verhaal: geen kostenpost meer, maar een investering die zichzelf op termijn terugverdient. Zoals de Deltawerken geen geldverslindende hobby van milieubeschermers waren, zoals tegenstanders in de jaren zestig graag beweerden, maar een technische proeve van bekwaamheid waarmee Nederland zich internationaal op de kaart zette en die nu al decennialang opdrachten en werkgelegenheid creëert.
Het gaat niet louter om het redden van een eik, maar om een nieuwe manier van wegen bouwen en om het ontwikkelen van kennis die veel breder toepasbaar is. Bij de aanleg van infrastructuur, maar misschien ook ver daarbuiten.
Tot midden jaren tachtig waren bomen in de middenberm verboden, volgens Rijkswaterstaat omdat het onmogelijk was. De boom op de A58 bewees dat het wel kon, sindsdien is het beleid gewijzigd en plant Rijkswaterstaat zelf bomen tussen de vangrails.
Kan de boom weer voor een systeemsprong zorgen, maar deze keer op technologisch vlak? Dat is de handschoen die ontwerpers op moeten pakken. Want als een innovatie uitblijft, dan moeten we niet flauw doen en de boom kappen, want hij ontleent zijn betekenis en waardigheid aan deze plek. Verplaatsen is zinloos, op elke andere plek zou hij gewoon een van de 3.040.288.194.238 bomen zijn die de wereld volgens recent onderzoek van Yale University telt. Als hij het al overleeft.
Wie met een goed idee komt, kan rekenen op de warme belangstelling van Rijkswaterstaat en Innova58. De enige eis is dat de boom blijft waar hij is. Mail uw idee naar info@innova58.nl.
Idee en tekst: Tijs van den Boomen
Beeld: Melle Smets
Curator: Atelier Tussenruimte
